Jinekomasti

Jinekomasti Nedir?

Jinekomasti; Erkeklerde iyi huylu ve aşırı bir şekilde gelişen memenin diğer adıdır. Araştırmalara göre her 3 erkekten birinde görülür. Bebeklik ve yaşlılık dönemlerinde sıklıkla rastlanan bir durum olsa da en çok ergenlik döneminde karşılaşılan durumlar arasında yer alır.

Ülkemizde de ergenlik döneminde bu durumun görülme oranı yaklaşık olarak %35’tir. Bununla birlikte bu durumla karşılaşan kişilerin genel anlamda görünümden rahatsız oldukları belirtilebilmektedir.

Bu durum, genel anlamda sağlığa zararlı bir durum değildir. Fakat kişilerde sıkıntı ve utanma hissi oluşturduğundan dolayı jinekomasti memnuniyetsizliğe yol açar.

Eğer bu durumla uzun zamandır yaşanmışsa kendiliğinden gerilmeyeceğini de bilmek gerekir. Bu durumlarda cerrahi müdahale gerekir.

Ameliyat süreci ağrısız ve acısız olduğundan dolayı stres veya korku duymak gerekmez. Gereken tüm işlemler hekimler tarafından yapıldığından dolayı öncelikli olarak bilgi almak önemlidir.

Erkeklerde Jinekomasti (Meme Büyümesi) Neden Olur?

Erkeklerde meme büyümesi, testosteron azlığı nedeniyle ortaya çıkar. Eğer vücutta testosteron miktarı azalmışsa östrojen miktarı artar. Bununla birlikte vücudun çeşitli kısımlarında etkiler görülür.

Bu etkilerden en belirgin olanları memelerdeki büyümelerdir. Bebeklerde, ergenlerde ya da yetişkinlerde bu durumun ortaya çıkma sebepleri anlaşıldığı takdirde çözüme yönelik işlemler yapılabilir.

  Herhangi bir tıbbi durum yatmaz. Bunun yanı sıra hormonal ya da diğer rahatsızlıklar sebebiyle bu durumla karşı karşıya kalmak mümkün olabilir.

İnsanlarda cinsiyetin belirlenmesinde önemli olan hormonların artış ya da azalış göstermesi ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verir.

Bu durumlar sonrasında da vücudun çeşitli alanlarında büyümeler meydana gelebilir. Östrojen erkeklerde fazla bulunursa meme büyümesi ortaya çıkar.

Hormonların dengede olmaması sonucu ortaya çıkabilen durumların önlenmesi için erken tanı gereklidir. Bu durumlar genel anlamda doğal şekilde ortaya çıkar. Fakat genel anlamda kullanılan ilaçlarla birlikte de artış göstermesi mümkündür.

Yalancı Jinekomasti Nedir?

Erkeklerde kimi zaman göğüslerin görüntüsünde kayıpların olması ve beden algısının oluşması yalancı meme büyümesi olarak adlandırılabilmektedir.

Sosyal ve psikolojik açıdan olumsuzlukların oluşmasına neden olan bu durumda erkeklerin endişelenmesine neden olur.

Memelerindeki büyümelerden rahatsız olan kişiler bu konu hakkında araştırmalar yapar. Bu durum genel anlamda eğer hormonal değişikliklere neden oluyorsa yalancı olarak değerlendirilmez.

Fakat eğer memedeki yağ dokusunun artması ile birlikte ortaya çıkıyorsa yalancı meme büyümesi olarak adlandırılır. Aşırı göğüs yağı artması gibi durumlarda karşılaşılan bu rahatsızlık, ciddi problemlerin oluşmasına sebep olur.

Normal bir erkekte, meme ucu küçük ve meme düzdür. Fakat meme büyümesi olduğu zaman bu görüntüde bozukluklar meydana gelir. Dolayısıyla kişilerde olumsuz duygular meydana gelir.

Jinekomasti Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Genel anlamda meme büyümesi olan bir kişide fiziksel açıdan farklılıkların olduğu görülür. Bu durumun anlaşılabilmesi için öncelikli olarak hormon testinin yapılması gerekir. Yapılan bu hormon testinde kişilerdeki östrojen miktarı değerlendirilir. Gerekli değerlendirmeler yapıldıktan sonra sorunun asıl kaynağı da anlaşılır.

Özellikle kişilerdeki özgüven sorunlarının temel kaynakları arasında yer alan meme büyümesi durumunun anlaşılması ve tedavi edilmesi gerekir.

Bu durum yalnızca aşırı kilolu kişilerde değil çoğu kişide risk oluşturduğundan dolayı dikkatli olmakta büyük bir fayda vardır. Özellikle beslenme düzeni ve egzersiz yapmaya özen gösterildiği takdirde herhangi bir sorun meydana gelmeden yaşamı sürdürmek mümkün olacaktır.

Ergenlik dönemindeki bir birey de bu durumun oluşması sonrasında anlaşılabilmesi için temel anlamda göğüste şişlik , ağrı veya hassasiyet hali , meme başı akıntısı  gibi durumların görüldüğü belirtilmektedir.

Jinekomasti Nasıl Önlenir?

Meme büyümesinin sebepleri anlaşılarak buna yönelik işlemlerin yapılması gerekir. Bu açıdan vücuttaki hormonal dengenin sağlanabilmesi için kişilerin dengeli ve düzenli beslenmeleri önemlidir.

Ayrıca eğer durumla karşı karşıya kalmak istenmiyorsa içerisinde östrojen hormonunun yüksek olduğu düşünülen besinlerin tüketilmemesi de gerekir.

Bunun yanı sıra düzenli olarak spor yapmak ya da günlük rutine yürüyüş gibi temel egzersizleri eklemek gerekir. Bu şekilde hayatın düzenli olmasının yanı sıra vücuttaki hormonal dengede sağlıklı bir düzen de ilerleyecek ve herhangi bir sorun yaşanmayacaktır.

Özellikle bu durumla karşı karşıya kalan kişilerin çeşitli ameliyatları tercih ettiği de görüldüğünden dolayı ameliyatsız bir şekilde olan yöntemlerin denenmesi önemli durumlar arasında yer alır.

Jinekomasti Belirtileri Nelerdir?

Meme büyümesinin temel belirtileri arasında memede orantısız bir şekilde büyüme, aşırı hassasiyet ve ağrı görülür.

Kimi zaman yalnızca yağ dokusunun birikmesinden dolayı ortaya çıkan bu durum bazen kalıcı olarak çocuklarda ya da yetişkinlerde meydana gelebilmektedir. Meme başında akıntı olanlar ya da aşırı hassasiyet durumunu yaşayan kişilerin meme büyümesi gibi bir rahatsızlığa sahip olduğunu söylemek mümkün olacaktır.

Jinekomasti Nasıl Tedavi Edilir?

Meme büyümesinin tedavisinin yapılabilmesi için  öncelikli olarak durumun altında yatan temel hormonal bozukluk veya diğer sebepler araştırılır. Bulgular tedavi seçeneklerini artırır.

Ayrıca doktorlar tarafından yapılan işlemler ile birlikte durumun ilerleyip ilerlemediği yine karar verilir. Dolayısıyla hekim kontrolü temel anlamda en önemli durumlar arasında yer alır.

Meme büyümesi durumunun varlığından şüpheleniliyorsa öncelikle endokrinoloji uzmanından yardım istemek gerekir.

Tedavisinde ise ilaç tedavisi ya da estetik görünüm kaygısı oluşturması gibi bir durum söz konusu ise cerrahlara iletişime geçmek gereklidir bu durumlarla karşılaşıldığında hekim kontrolünün en önemli unsurlar arasında olduğunu söylemek gerekir.

Jinekomasti Nasıl Geçer?

Meme büyümesinin önüne geçebilmek için kişilerin hayatlarına sporu entegre etmesi gerekir. Elbette ilerlemiş bir sağlık sorunu olduğunda durumun cerrahi yönü de bulunur fakat bu durumlar oluşmadan önce kişilerin dikkatli bir yaşamı tercih etmeleri gerekir.

Bunun yanı sıra beslenme düzeninde yer alan aşırı östrojen hormon içeren besinlerin de hayattan çıkarılması gerekir.

Bu şekilde meydana gelen sorunlardan kurtulmak mümkün hale gelir. Unutulmamalıdır ki bu durum tamamıyla düzensiz beslenme ya da spor yapmama gibi nedenlere bağlı değildir. Kalıtsal olarak belli başlı sebepler de meme büyümesi ve sarkık görünmesine sebebiyet vermektedir.

Jinekomasti Tipleri Nelerdir?

Ciddi bir sorun olan jinekomasti çeşitlere ayrılır. Bir ve dörde kadar sıralanan ve ilk 2 aşamada kişilere düzenli spor ve diyet programıyla problemlerini çözmeye yardımcı olan işlemler mevcuttur.

Eğer ilk 2 aşamada bulunuyorsa bunların tedavisi kolaydır. Fakat 3 ve dördüncü derecedeki durumlar için estetik gerekir.

Cerrahi operasyonlar ile birlikte bu durum giderilebilmektedir meme büyüklüğü sorunu erkeklerde kadınlardaki gibi değildir. Yani görüntü kadın demesine benzemez.

Biri bir erkek göğsüne benzeyen bu görüntü ve süreç takip edilerek sorunun ana kaynağı bulunmaya çalışılır . Zayıf bir kişi bu durumdan yakıyorsa ve eğer kilo alırsa iyice artan bir sürece girilmiş olur.

İkinci evre ve daha sonrasında artık göğüs kadın göğsüne benzemeye başlar. Üçüncü evreden sonra ise artık   memede sarkmalar mevcut olur.  Tedavi için ise hekim kontrolü oldukça önemlidir.

Jinekomasti Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Göğüsteki büyümenin önlenebilmesi ve alınması için ameliyat gereklidir. Bu ameliyatlarda eğer yağ dokusu fazlalığından dolayı meydana gelen bir sarkıntılık mevcutsa liposuction veya eğer durum hormonal bozukluklardan dolayı oluşmuşsa da kesi yapılması gereklidir.

Her 2 yöntemde de anestezi uygulandığından dolayı ağrı ve acı hissedilmesi sağlanır. Bunun için öncelikli olarak cerraha görüşülmesi ve daha sonrasında tedaviye karar verilip yapılması gerekir. Ameliyat sonrası sürecimde iyi değerlendirilmesi önemlidir.

1-Liposuction (Yağ Çekme); Liposuction  diğer adıyla ya çekimi operasyonunda kişilerin memelerinde meydana gelen aşırı yağ birikmesi sorunu çözülür. Herhangi bir kesi uygulaması yapılmadığından dolayı kişilerde ağrı ve acı hissedilmez. Diğer tedavi yöntemlerine nazaran daha iyi bir yöntem olması sebebiyle doktorlar tarafından da önerilir.

2-Meme Derisine Kesi Yapılarak Dokuların Cerrahi Olarak Çıkartılması; Bu yöntemde ise Mehmet dokusunda meydana gelmiş olan aşırı fazla doku birikmesinin kesilerle çıkarılması sağlanır. Uygulama sırasında anestezi uygulanır. Her ne kadar ameliyat sırasında herhangi bir acı veya ağrı hissedilmiyor olsa bile ameliyat sonrasında en az bir hafta acı veya ağrı görülmesi mümkündür. Bu durum söz konusu ise ağrı kesici kullanımı gerekebilir.

Jinekomasti Operasyonu Öncesi Neler Yapmalıyım?

Operasyon öncesinde aspirin gibi kan sulandırıcı etkisi olan ilaçların kesilmesi gerekir. Bu anlamda yalnızca kan sulandırıcı etkiye sahip olan ilaçlar bırakılmalıdır.

Bunun yanı sıra eğer herhangi bir tıbbi konuda rahatsızlık mevcutsa bunu doktorun bilmesi gerekir. Bununla birlikte daha önce eğer bir ameliyat olunmuşsa doktora bilgi verilmesi ve kalbe stent takılmışsa da doktorun bilmesi gereklidir.

Doktorunuz var genel anestezi mi yoksa lokal anestezi mi olduğunu da konuşmanız  gereklilikler arasında yer alır. Ayrıca korse gibi kullanımlar için de yine ameliyat öncesinde bilgi almak gerekecektir.

Jinekomasti Ameliyatı Sonrası İyileşme

Ameliyat sonrasında iyileşme için belli bir süre gereklidir. Bu sürede doktorun önerisine uymak ve yaşamsal olarak dikkatli bir düzene sahip olmak gerekir. Genel olarak ameliyat süresi sonrasında iyileşme için gereken süre 4 veya 6 hafta civarında değişir.

Bu değişiklikler bireylere bağlı olarak  değişebilmektedir. Yani bağışıklık düzeyi gibi çeşitli etmenler iyileşme süresindeki değişimlerin temelini oluşturur.

Bundan dolayı kişilerin öncelikli olarak doktorla birlikte sürece nasıl devam edileceği veya iyileşme konusunda neler yapılacağını konuşması gerekir.

Jinekomasti Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

  Meme büyümesi durumuyla karşı karşıya kalan kişilerin ameliyat  seçenekleri mevcuttur. Bu seçenekler arasından kişilerin sağlık durumlarına uygun olanlarının tercih edilmesi sağlanır.

Özellikle ileri seviyede olan bir meme büyümesi için estetik anlamda görünüm bozukluklarının tedavisi ne kullanılacak olan ameliyatların da belirlenmesi gereklilikler arasında yer alır.

Bu kapsamda öncelikli olarak neler yapılabileceğine karar vermek gerekir. Liposuction yani diğer anlamıyla yağ çekme operasyonu daha basit  şekilde uygulanabilmektedir.

Fakat eğer cerrahi bir durum gerekiyorsa bunun da hekim kontrolünde yapılıp dereye kesi atılarak uygulanması gerekebilmektedir.

Ameliyatsız Jinekomasti Nedir?

Ameliyatsız bir şekilde meme büyümesi tedavisi mevcuttur. Bu açıdan bakıldığında liposakşın ameliyatsız bir meme büyümesi tedavisidir.

Bu işlemlerde vücuttaki ve özellikle meme dokusundaki meydana gelen yağ fazlalıkların alınması gerçekleştirilir. Böylelikle sarkma ya da aşırı büyüklük görünümünden kurtulmak mümkün hale gelir.

Ameliyatsız çözümler genel anlamda doktorlar için temel tercihler arasında yer alır. Fakat eğer durum ilerlemiş ise ve kişilerdeki görünüm bozukluğu kaygısı da artmışsa ameliyatlı olan yöntemlerin kullanılması da gerekebilmektedir.

Erkekte Meme Büyümesinin Nedenleri Nelerdir?

Erkeklerde meme büyümesinin birçok nedeni vardır. Küçük yaştan ergenliğe ve yaşlılığa kadar her yaş düzeyinde görülebilen bir durum olduğundan dolayı öncelikli olarak sebebinin araştırılması gereklidir. Kalıtsal özelliklerin yanı sıra düzensiz beslenme ya da diğer sorunlar sebebiyle de meme büyümesi ortaya çıkabilir. Dolayısıyla öncelikli olarak eğer şişme veya ağrı gibi durumlar mevcutsa doktor kontrolünden geçilmesi gerekir.

1-Doğal Hormon Değişiklikleri; Doğal hormon değişiklikleri özellikle ergenlik döneminde sıklıkla görülür. Bu durumla karşılaşan kişilerde öncelikli olarak hormonun neden arttığının belirtilmesi gereklidir. Daha sonrasında gereken tedavi yapılarak geçici durumun önüne geçilmesi mümkündür.

2-Jinekomastiye Sebep Olan ilaçlar; Meme büyümesinin steroid gibi ilaçlardan kaynaklı oluştuğu da söylenir. Fakat yalnızca steroid değil kalp ilaçları, mide ilaçları, antibiyotikler, kemoterapi ilaçları ve prostat kanseri ilaçları da meme büyümesine sebep olan ilaçlar arasında yer alır. Dolayısıyla kontrolsüz bir şekilde ilaç kullanımından kaçınmak gerekir.

3-Uyuşturucu Maddeler ve Alkol; Meme büyümesinin oluşmasında uyuşturucu ve alkolün de  en büyük etmenler arasında olduğunu söylemek mümkündür. Aşırı uyuşturucu ve alkol tüketimi vücutta çeşitli alanlarda rahatsızlıklara yol açtığı gibi memenin dokusunun değişmesine de sebebiyet verir.

4-Sağlık Problemleri; Sağlık problemleri, vücutta aşırı yağ birikimi gibi sebepler meme büyümesi sebepleri arasında yer alır. Dolayısıyla bu sebeplerin bulunup tedavi edilip edilmeyeceği konusunda bilgi alınması mümkündür. Yeni doğanlarda, ergenlik çağındaki kişilerde kalıtsal olmasının yanı sıra diğer sebeplerden dolayı da bu durumun oluştuğu görülür.

5-Bitkisel Ürünler; Aşırı yağlı ürünler tüketmenin yanı sıra östrojen hormonunu fazla ulaşmasını sağlayan bitkisel ürünleri tüketmekte memenin orantısız gelişmesine sebep olur. Kişilerde özgüven problemlerine sebep olan bu duruma oluşmasını tetikleyen besinler arasında maydanoz, susam, kuru kayısı gibi besinler yer alır. Beslenme düzenini durumla ilişkili olduğunu söylemek mümkündür.

Jinekomasti Ameliyatı Fiyatları 2024

Ameliyat fiyatları duruma göre farklılık gösterir. Eğer daha az işlem gerektiren ve malzemeye ihtiyaç duyulan bir durum mevcutsa ameliyat fiyatı da buna bağlı olarak düşecektir. Fakat kapsamlı bir ameliyat gerekiyorsa ve ekipman anlamında da ihtiyaç duyulan ürün fazlalığı mevcutta fiyattaki değişimler daha fazla olacaktır.

Bunlar hekim ile konuşularak belirlenmesi gereken unsurlardır. Dolayısıyla belirlemelerini yapılması oldukça önemlidir. Jinekomasti ameliyatı fiyatları 2024 hakkında bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz

Sık Sorulan Sorular

Jinekomasti ameliyatı hangi anestezi ile yapılır?

Ameliyat sırasında uygulanacak olan anestezi daha önceden hekim tarafından hastalara bildirilir. Buna göre hastadaki alerjik reaksiyon ve buna bağlı olarak ortaya çıkabilecek ciddi durumlarda anlaşılmış olur. Ayrıca böylelikle de ameliyat sırasında veya ameliyat sonrasında ortaya çıkabilecek sorunlar kolaylıkla çözülebilmektedir.

Jinekomasti Sonrası İyileşme Kaç Gün Sürer?

Genel anlamda ameliyat sonrasındaki iyileşme süresi 4 veya 6 hafta olarak belirlenir. Fakat bu durumların değişiklik göstermesinde kişilerin vücut yapısı , bağışıklık sistemleri, kesi büyüklüğü gibi sebepler yer alır. Değerlendirmeler yapıldıktan sonra sorunların ortadan kaldırılma süresinde hızlanacaktır.

Jinekomasti ameliyatı ne kadar sürmektedir?

Ameliyat kişilerin rahatsızlıklarına göre süre farklılıkları gösterir. Fakat genel anlamda meme dokusunun çıkarılması için gereken süre 2-3 saat olarak belirlenmiştir.

Jinekomasti ameliyatı sonrası ağrı olur mu?

Ameliyat sonrasında belli bir süre ağrı yaşanması gayet doğaldır. Fakat bu ağrıların geçici olduğunu unutmamak gerekir. Özellikle durumun önemine göre ağrıda artış mevcutsa doktor kontrolünün yapılması önemlidir.

Jinekomasti Ameliyatı Sonrasında İz Kalır Mı?

Ameliyat sonrasında kesi izi kalmaması için doktorlar tarafından genel anlamda kesinin daha küçük ve görünmeyecek kısımlarda atılması sağlanır.

Ameliyat Sonrası Korse Kullanacak Mıyım?

Ameliyat sonrasında korse kullanmak bazı durumlarda gerekli olabilir. Fakat genel anlamda cerrahla bu konunun görüşülmesi önemlidir.

Aşırı Kiloluyum Kilo Verdikten Sonra Jinekomasti Gerileyecek Mi?

Aşırı kilolu bir kişinin kilo verdikten sonra da sarkmalar ile birlikte durumunda gerileme meydana gelmeyebilir. Çünkü aşırı kilolu birinin kilo verdikten sonra mevcut sarkmaları zaten bulunacaktır. Dolayısıyla böyle bir durumda ameliyatın gerekli olduğunu söylemek mümkündür.

Jinekomasti Ameliyatı Oldum Tekrarlama Olur Mu?

Ameliyat sonrasında eğer yine aşırı kilo alıp verme gibi durum mevcut olursa memede büyüme veya sarkmalar olması beklenebilir. Fakat eğer düzenli bir hayata geçirmiş ve düzenli olarak egzersizler yapılıyor ise herhangi bir sorun olmaz ve durum tekrarlamaz.

Jinekomasti ameliyatsız geçer mi?

İlk ve ikinci evrede olan memede  büyüme durumlarında ameliyatsız bir şekilde sadece egzersiz yaparak düzeltme yapılabilmektedir. Fakat ilerleyen durumlarda mecburi olarak  ameliyat gerektiren durumlar mevcut hale gelecektir.

Ameliyattan sonra ne zaman spor yapabilirim?

Genel anlamda ameliyat sonrasında en az 2 haftalık bir süreçte beklemek gerekir. Fakat daha sonrasında kişilerin normal hayata dönmesi mümkün olacaktır.

Jinekomasti ilerler mi?

Jinekomasti durumu 4 evreye ayrılır. İlk 2 evre kişilerin sporla düzeltebileceği evredir. Fakat daha sonrasında eğer dördüncü evreye kadar gelmiş bir durum mevcutsa ameliyat gereklidir.

Jinekomasti Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Bu durum tamamıyla görüntü bozukluğundan ibarettir. Yani sağlığın bozulması gibi bir etkisi yoktur. Tedavi edilmediği zaman memenin sarkık görünümü olacağından dolayı önlenmesi gereken bir durum olarak nitelendirilmektedir.

Jinekomasti ameliyatını SGK karşılar mı?

Bu ameliyat estetik operasyonları arasında yer aldığından dolayı devlet tarafından ya da SGK tarafından karşılanmaz.

Jinekomasti Ameliyatı Kalıcı Mıdır?

Ameliyat kalıcı değildir. Kişilerin yaşadığı hormonal dengesizlikler veya hayat düzensizlikleri sebebiyle tekrardan oluşma riski yüksektir.

Jinekomasti Korsesi Neden Kullanılır?

Genel anlamda korsenin kullanma sebepleri arasında saydıkların giderilmesi ve durumun daha kötüye ilerlememesi yer alır.

Erkekte Meme Büyümesi En Çok Hangi Yaşta Görülür?

Erkeklerde memelerin büyümesi belli bir yaşla sınırlandırılamaz. Bebeklikten ergenliğe veya yaşlılığa kadar ilerleyen bu süreçte en çok görülen yaş aralığı 7 ile 12 olmaktadır.

Ameliyatta Meme Başı ve Meme Ucu Da Küçültür Mü?

Ameliyat ile memeden alınan dokular sonrasında meme başı ve meme ucu gibi alanların da küçültülmesi mümkündür.  Bu kısımda cerrahi operasyonlar gerekir.

Erkeklerde Meme Büyümesi Engellenebilir mi?

Erkeklerde meme büyümesinin engellenebilmesi için öncelikli olarak sağlıklı bir yaşama sahip olmak gerekir. Bu konuda düzenli beslenmek en önemli unsurlar arasında yer alır.

Erkeklerde Memede Yağlanma Nasıl Giderilir?

Memelerde yağlanma için öncelikli olarak kişilerin tüketim yaptıkları besinlere dikkat etmesi gerekir. Düzenli beslenmek yağlanmanın da önüne geçilmesi konusunda yardımcı olacaktır.

Jinekomasti ameliyatı acıtır mı?

Ameliyat herhangi bir ağrı ya da sızı yapmaz. Çünkü lokal ya da genel anestezi uygulanmaktadır.

Jinekomasti ameliyatının riskleri nelerdir?

Neleri büyümesinde uygulanan ameliyatların genel anlamda herhangi bir riski bulunmaz. Fakat eğer kişiler ameliyat öncesinde kan sulandırıcı ilaçlar kullanmışsa veya hekim dikkatsizlikleri mevcutsa kanama, ödem, enfeksiyon gibi durumların ortaya çıkması mümkündür.

Bu durumlarla karşılaşmamak için gideceğiniz hekim ile konuyla ilgili olarak detaylı bir şekilde konuşmalısınız. Detaylı bir şekilde konuşmak meydana gelebilecek risklerin anlaşılması ve zamanında önlem alınması konusunda önemlidir.